Sveppir og skýrslugerð

Fuglar og ferðalög

Síðasti formlegi kennslutíminn í náttúrufræði á þessu starfsári.  Nú tekur við skógarvinna það sem eftir er af vikunni, námsmat og ferðalög.

Notum tímann og skoðum fréttir og flækingsfugla.  Pælum í hvernig fuglar aðlagast flugi og náttúrufyrirbærinu eggi.

Getum reynt okkur við Hreiðurgerð

Kynning sett inn á flipgrid eða kynnt í tíma.

Vettvangsferð í Flúðasveppi.  Fáum leiðsögn hjá Eiríki Ágústssyni.  Nemendur spyrja spurninga og punkta hjá sér upplýsingar um ræktunarferli sveppanna ásamt fleiru.  Þegar við komum til baka í skólann verður tíminn notaður til að skrifa skýrslu um ferðina.  Hægt verður að nýta tölvuverstíma á fimmtudag til að klára skýrsluna.

Við frestum útikennslu sem átti að vera í dag……það er bara of blautt og kalt.

Þess í stað verðum við inni og nú verður tekist á við þrautir í tölvu eða breakoutedu verkefni. 

Þið vinnið fjögur saman og leysið þrautir – tíminn er skammtaður og nú reynir á. Í boði eru tveir léttir leikir

 Spring has sprung!

 Field day fun

Og’s adventures

Zombie outbreak

 

 

Fuglar

Verðum á vappi upp í skólaskógi og um Flúðir. 

Hlustum eftir hljóðum fugla. 

Kíkjum og greinum. 

Spáir ekki vel fyrir okkur?

Allir að mæta með kíki, kannski myndavél og ekki væri nú verra að hafa handbók í töskunni 😉 Sjáumst…

Prófið tekur tvær kennslustundir og verður leyfilegt að nýta hjálpargögn, bækur, glósur nemenda og veraldarvef.  Nemendur hafa aðgang að tölvuveri, fartölvum og spjaldtölvum. Prófið er einstaklingsverkefni.   Skila skriflega á blaði eða í tölvupósti – hvað sem ykkur hentar best. 

Þið dragið spurningar úr ákveðnum flokkum (ekki er hægt að skila spurningum sem hafa verið dregnar ;/) Það eru því ekki allir nemendur með sömu spurningarnar. Flokkarnir eru sjö og þið eigið að svara fimm spurningum – það má því sleppa tveimur spurningum sem voru dregnar.

Spurningarnar eru hér:  Prófspurningar

Gangi ykkur vel.

Berserkjasveppurinn (Amanita muscaria)

Sveppir eru mismunandi að stærð, útliti og lit. Þeir eru ófrumbjarga, afla sér fæðu með því að seyta efnum sem leysa upp vefi lifandi eða dauðra lífvera og taka til sín uppleystu næringarefnin. Margir sveppir eru sundrendur og nýta sér leyfar lífvera, meðan aðrir lifa í samlífi við aðrar lífverur. Til eru einfruma sveppir en flestir eru fjölfruma. Þeir eru gerðir úr þráðum sem kallast sveppaþræðir og fjölga sér með gróum sem myndast í sérstökum líffærum sem kallast sveppaldin.

•  Fjölbreytileiki sveppa
• sveppalíffræði Ágúst H. Bjarnason
• Vísindavefurinn um sveppi.
• Ríki sveppa
• Furðuleg fyrirbæri
• Sveppasýkingar doktor.is  ………   Sveppir sem valda ofskynjunum

Svo færum við okkur út í blíðuna – stutt ferð um Flúðahverfið – árið er 2518.

Ferðasögur eru af ýmsum toga.  Ein þekkt aðferð er frá frumbyggjum Ameríku að skrá ferðlagið á sprek eða grein. Ferðasprekið felur í sér að á greinina eru festir hlutir og vafið með garni í mismunandi litum. Hver hlutur og litur táknar ólíka reynslu, upplifun, tilfinningar og hluta af leiðinni.

Það sem þarft er stutt grein/sprek, gott að hafa mislitt garn í vasanum og svo er bara að skella sér í leiðangur og opna hugann fyrir umhverfinu.  Að leiðarlokum er komið að sögustund.  Setjum ferðasöguna inn á flipgrid

Nú reynir á sköpun og skilningsvit.

• verum vakandi
• skoðum flóru og fánu
• hlustum og upplifum
• notum hugmyndaflugið

Notum tímann til að klára skýrslu úr tilraun síðasta þriðjudag.

HVAÐ ER SVONA MERKILEGT VIÐ FUGLANA? 

ER EGG EITTHVAÐ SÉRSTAKT FYRIRBÆRI? 

HVAÐ ER FJÖÐUR? 

SKOÐUM FRÆÐSLUMYND UM FUGLA 
quizup um íslenska fugla

• Finkur velja kyn unganna
•  Hvernig mynda fuglar eggjaskurn?
•  Þrisvar til tunglsins og til baka aftur
• Af hverju þróuðu fuglarnir gogg?

KÍKJUM Á FUGLAKORT OG GREININGARBÆKUR.

Opnum fuglavef frá Menntamálastofnun

 SKOÐUM FUGLAMYNDIR OG HLUSTUM Á FUGLAHLJÓÐ.

og svo er hægt að prófa að flokka….   og aðeins meira hér

Sýni úr Litlu-Laxá og Hellisholtalæk.  Mjög mikið líf og fjör í sýnum.  Ætlast er til að þið vinnið góða skýrslu úr þessari tilraun með fræðilegum inngangi, ljósmyndum eða teikningum, tegundagreiningu (muna latnesk heiti) og góðri samantekt.   

Hvað einkennir grænþörunga?  (vísindavefurinn)

Skila á skýrslu og vinna við hugtakakortin.  

Hópar skila skýrslu bæði útprentuðu eintaki og eins stutt kynning og samtal við kennara.  

Hugtakakortið er einstaklingsvinna.  Allri hafa valið sér hugtak og sumir eru byrjaðir að vinna í kortunum sínum.  Upplýsingar og matslista er að finna hér.

Hjálpargögn eru bækur af öllum stærðum og gerðum, veraldarvefurinn og kannski glósurnar ykkar.  

Tölvuverið er opið.

Munið eftir sjálfstæðum og öguðum vinnubrögðum.

Þessa viku er áhersla á plöntur við nýtum okkur Plöntuvefinn og fræðumst um plöntuhluta og plöntugreiningu svo er hægt að skella sér smá athugun         

Hvaða plöntur þekkir þú? 

Svo skulum við greina nokkrar plöntur

• _{Hvaða munur er á berfrævingum og dulfrævingum?}
• _{Hvað eru blóm og könglar?}
• _{Hvernig æxlast plöntur?}

Enn og aftur kíkjum við á flokkunarfræðina. 

Hvað er þetta með frumveruríkið? Skoðum vefinn vistey.is  t.d. hverastrýtu-myndband en hvað eru hverastrýtur?

Fornbakteríur…….forn hvað?

Nearpod-kynning

Hvað eru svifþörungar og hvernig fjölga þeir sér?Hvert er hlutverk kalksvifþörunga og af hverju eru þeir svona mikilvægir?

VIÐFANGSEFNI FYRIR HUGTAKAKORTAVINNUNA.

   NEMENDUR VELJA SÉR VIÐFANGSEFNI FYRIR HUGTAKAKORTAVINNUNA

.Áhersluatriði og tímasetningar

Munið að tengja hugtakið við hin ólíku svið náttúrufræðinnar (jarðfræði, efna- og eðlisfræði, líffræði og umhverfisfræði), nýta örvar, liti, undirstrikun og skrifa á tengilínur.  

Kennari er ekki á svæðinu en þið eigið eftir að hafa nóg að gera 😉

Fyrst er að fara inn í tölvuver og taka nokkrar æfingar í Sense-lang u.þ.b. 20 mínútur.

Síðan eru það spjaldtölvuverkefni og byrjum á Plöntuvefnum skoðið hinar ýmsu plöntur, skrifið í notes hverjar þið þekkið þegar. Kíkið á hvað þarf til plöntugreiningar og reynið svo fyrir ykkur í eins og einum leik.

Að lokum á að sækja ferðasprekið frá í gær og koma ferðasögunni inn á flipgrid.  Það þarf að sýna vel ferðasprekið og útskýra liti og hvers vegna hitt og þetta er fest við sprekið. Ein og hálf mínúta til frásagnar.

Gangi ykkur nú allt í hag………Sjáumst!

Kennari ekki á svæðinu.

Síðasti tíminn til að klára skýrslu úr tilraun.

Gera vel og gera betur….

Þeir sem eru búnir geta valið sér hugtak og byrjað að undirbúa kortagerð.

 

Gangi ykkur sem allra best.

Hittumst í skóginum og allir með ferðasprekið sitt.

Pælum í fortíð og framtíð.  Framkvæmum, sköpum og skipuleggjum.

Áherslur á…

• …náttúrulega ferla, hringrásir efna og flæði orku.
• …framleiðslu, dreifingu og nýting orku.
• …þarfir lífvera í vistkerfum og samspil manns og náttúru.

Byrjum tímann á að skoða afrakstur síðasta fimmtudags.  Margar fínar útfærslur á hugtökum….kannski ekki alveg allir með réttar ágiskanir 😉

Svo er um að gera að færa sig út í blíðuna.  Byrjum á ferðaspreki.

Ferðasögur eru af ýmsum toga.  Ein þekkt aðferð er frá frumbyggjum Ameríku að skrá ferðlagið á sprek eða grein. Ferðasprekið felur í sér að á greinina eru festir hlutir og vafið með garni í mismunandi litum. Hver hlutur og litur táknar ólíka reynslu, upplifun, tilfinningar og hluta af leiðinni.

Það sem þarft er stutt grein/sprek, gott að hafa mislitt garn í vasanum og svo er bara að skella sér í leiðangur og opna hugann fyrir umhverfinu.  Að leiðarlokum er komið að sögustund.  Þá er fínt að hittast við eldstæðið, spjalla og nota ferðasprekið til að segja sögu.

Nú reynir á sköpun og skilningsvit.

• verum vakandi
• skoðum flóru og fánu
• hlustum og upplifum
• notum hugmyndaflugið

Skoðum afrakstur fimmtudagsins og kíkjum líka á samantektina fyrir sjötta hlekk.

Umræða um fréttir – umhverfi og náttúru.

Byrjum á menti 

og svo tekur við verkefni dagsins …..

…vinna saman tvö 

…skella sér út í blíðuna og taka myndir  

…myndirnar eiga að tákna/túlka hugtök í náttúrufræðiþema vikunnar

…má taka 4 myndir af mismunandi hugtökum

…senda inn á flipgrid 

…hver má svo giska á hvaða hugtök er verið að vinna með, alls 4 og ath. ekki sitt 

…hver má svo ,,læka” við 4 hugtök hjá hinum hópunum  alls ekki sitt eigið

…kíkjum svo á í næsta tíma hver kom með flottustu, sniðugustu, frumlegustu eða annað

KYNSJÚKDÓMAR AF VÖLDUM VEIRA OG BAKTERÍA. 

Aukning á kynsjúkdómum á Íslandi Hvað er til ráða?

Ástæður fyrir þessari aukningu á kynsjúkdómum hér á landi eru ekki alveg ljósar. Vafalaust er um marga samspilandi þætti að ræða eins og vaxandi kæruleysi í kynlífi, skort á notkun smokka, vaxandi fjölda dvalarleyfisumsækjenda og mikill fjöldi ferðalaga Íslendinga erlendis. 

• VERKEFNIÐ ER AÐ FRÆÐAST UM KYNSJÚKDÓMA, HVERNIG ÞEIR TENGJAST RÍKI DREIFKJÖRNUNGA OG FYRIRBÆRINU – VEIRU.
• VELJIÐ YKKUR SJÚKDÓM, FJALLIÐ UM SKAÐVALDINN, SMITLEIÐIR, EINKENNI, ÚTBREIÐSLU OG FORVARNIR.
• Skila inn á blogg eða flipgrid

Hægt að nýta meðal annars:

ÁSTRÁÐUR

KYNFRÆÐSLUVEFURINN

LANDLÆKNISEMBÆTTIÐ

SPURNINGAR OG SVÖR

Valda munnmök krabbameini?

Er baktería undirrót hjartasjúkdóma?

Í fréttum:  Við eigum Evrópumetið :/  mbl.is…………visir.is

Höldum áfram umræðu um dag Jarðar 22. apríl sl.

 

Síðan tekur við  verkefnavinna í skóginum.

Byrjum á stuttum fræðslustíg þar sem áhersla er á vistkerfi og samskipti lífvera. 

Skoðum sérstaklega skógarbotninn.

Minnisleikur (muna-finna-safna-sýna-segja frá)orð náttúrunnar

Rifjum upp frá því í haust.Pælum í ýmsum hugtökum:

Hvað er einföld lífvera?  En flókin?

Skoðum skipulagsstig og æviskeið lífvera

Leikir og spjall.

Verkefni dagsins er að kynna sér veirur og bakteríur.  Styðjumst við Lífheiminn kafla 2, bls. 16-29 Hér er ýmislegt efni til að skoða, glærur eru inn á 9.bekk náttúrufræði, spurningar til að svara og verkefni við hæfi.  Þið vinnið saman 2-3 í tímanum og reynið að sjálfsögðu að klára sem flest.

• Hver er munurinn á bakteríu og veiru? Vísindavefurinn
• Hver er munurinn á bakteríu og veiru? Vísindavefurinn
• Fleiri bakteríur í ….
• Bakteríur og þróun spendýra!

Fróðleik um veirur og bakteríur sem eru líffræðilega gjörólíkar og óskyldar.

Berum þær saman.

• Hversu margar bakteríur eru í mannslíkamanum?
• Stærðir!
• Skoðum uppbyggingu veira.
• Eru þær lifandi?
• Lærum um hvernig bakteríuveira fjölgar sér.
• Berum saman lífsferla veira og baktería.
• Rifjum upp hvað er dreifkjörnungur, frumuveggur og dvalargró.
• Skoðum flokkun baktería.
• Gera bakteríur gagn?
• Tengjum veirur og bakteríur við erfðatækni.
• Hvað er og hvernig virkar penisillin?

• topp fimm
• lifandi eða ekki?
• ask Smithsonian
• bakteríur – make me genius
• munurinn Health channel tv
• Hættulegasta veira í heimi?
• Skæðari en talið var………ruv.is
• Útbreiðsla Zika …… visir.is  og meira hér……..iflscience
• Hvað er ebóluveira?
•  Sýkingavarnir
• þróun ebólu um ebolu  og meira til
• Nýjasta nýtt!! Veirur sem ráðast á bakteríur……….ifls 

Í þessum hlekk er áhersla á líffræði. Nýtum okkur bókina Lífheiminn, sem og vefinn og framhaldsskólabækur. Lærum um flokkun lífvera, bakteríur og veirur– áhersla á kynsjúkdóma förum svo yfir í frumdýr og þörunga svo eru það sveppirnir og endum svo venju samkvæmt á fuglum og jurtum.

Byrjum á umfjöllun um dag Jarðar sem var í gær og er áherslan í ár á plastmengun og hvað ég og þú getum gert til að draga úr notkun á plasti.

Síðan gerum við hugtakakort og rifjum upp hvað við kunnum um frumur – drefikjörnunga og heilkjörnunga.

Vísindaleg flokkun á Wikipedia

BBC – wild life

Af hverju flokkunarfræði?

A Capella Science  “The Surface Of Light” (Lion King Parody) Live

Nú er það útikennsla og áhersla á lífríkið sem tekur við þessar síðustu vikur.

Við munum skoða gróður og dýr.  

Greinum tré og fugla.  

Verðum töluvert úti við í nám og leik og því þarf að muna að koma klæddur eftir veðri.

Við nýtum okkur þennan síðasta hlekk ársins til að ….

• skoða vel umhverfið og pæla í lífverum, sameiginlegum einkennum og sérstöðu þeirra.  
• gera tilraunir og draga ályktanir af gögnum, útskýrum og skoða ólík sjónarhorn.
• athuga hvað hægt er að leggja af mörkum til samfélagsins 

Hver og einn spyr sig – hvað get ég gert? 

Sérstök áhersla á plastmengun. 

Tíminn í dag byrjar inn á að fræðast um dag Jarðar sem var í gær 22. apríl.  Svo skoðum við fjölbreytileika lífríkisins og veltum fyrir okkur flokkun lífvera.  Förum svo út og athugum hvað einkennir lifandi verur.

Í þessari viku byrja verkefni sem tilheyra lokamati.

VIÐFANGSEFNI FYRIR HUGTAKAKORTAVINNUNA.

 HVAÐA Tilraun á að framkvæma á morgun.

………………………. og ég endurtek…………………….

   skoða allt um skipulag lokamats og verkefnin sem liggja undir. 

NEMENDUR VELJA SÉR VIÐFANGSEFNI FYRIR HUGTAKAKORTAVINNUNA.

NEMENDUR VELJA SÉR VIÐFANGSEFNI tilraunar morgundagsins.

HÉR MÁ NÁLGAST UPPLÝSINGAR UM TILRAUNINA OG HÓPASKIPTINGU

 https://padlet.com/gydabjork/lokamat_tilraun

Athugunin verður framkvæmd í fyrramálið og á að skila skýrslu viku síðar, þann 3. maí. Kennari ákveður hópaskiptingu og er miðað við þrjá nemendur í hópi.  Nemendur fá tvöfaldan tíma í tilraunina og svo tvær kennslustundir til að vinna að skýrslugerð.  Áherslur koma fram á þessu matsblað   sem haft verður til viðmiðunar.  Skriflegri skýrslu er skilað með samtali við kennara sem er hluti af matsferlinu.  Upplýsingar um hópa og tilraunir 

Þið hafið frjálsar hendur um það hvernig tilraunin er sett upp.  Athugið að hafa ekki margar breytur og forðast að flækja málin.  Kennari fylgist með vinnuferlinu, samvinnu, framkvæmd, meðhöndlun tækja/efna og vinnubrögðum.  Síðan er skýrslan gerð eftir kúnstarinnar reglum og skilað með samtali við kennara þar sem metin er þekking á umfjöllunarefninu, rannsóknarspurning ígrunduð, niðurstöður túlkaðar, skekkjuvaldar og heimildir svo eitthvað sem til tekið.

Athugið að efni og tæki þurfa að vera til í skólanum.  Ef það er eitthvað annað sem þarf í tilraunina þá þurfið þið að redda því sjálf og auðvitað að koma með það í skólann á morgun.

Klárum að fara yfir verkefni og efni sem tilheyrir þemahlekk.

Skoðum virkjanir – ræðum nútíð og framtíð.

Verkefnavinna – hópavinna.

Virkjanir í Þjórsá og Tungnaá

Hver hópur tekur fyrir eina núverandi eða fyrirhugaða virkjun. 

Gera grein fyrir hvar, hvenær, hve stór, umhverfisþáttum o.s.frv. 

Skila inn á flipgrid.

Upplýsingar um aflstöðvar er að finna inn á vef Landsvirkjunar – skoða líka upplýsingar úr fréttum varðandi umhverfisþáttinn og t.d. heimasíðu náttúruverndarsinna

………..og svo er bara takk fyrir veturinn 😉

.

Byrjum tímann á ör-umræðu um lífríkið….smá viðhorfskönnun í mentimeter. ….. 

Orka á Íslandi.  Hægt að nálgast verkefni í nearpod fyrir þá sem vilja VJSGM og svo vindum við okkur í verkefni dagsins.

Nemendur vinna í hópum og velja sér viðfangsefni.  Nokkrar hugmyndir:

• orkugjafar
• kostir og gallar
• nýting og verndun auðlinda
• orkusparnaður
• sólarorka
• vindorka
• vatnsorka
• sjávarfallaorka
• lífefnaorka
• jarðhiti
• viður
• meginorkugjafar á Íslandi
• samrunaorka
• lífmassi
• vetni
• rammaáætlun

matsblað sem er hægt að hafa til viðmiðunar. Markmiðið er að útbúa líflega og fróðlega kynningu fyrir jafningja.  Miðað er við 5 mínútur fyrir kynningu og spurningar.  Miðlunaraðferð er frjáls.  Þið hafið þessa viku til að klára og við miðum við skil inn á padlet eða á flipgrid

Skolen i norden – upplýsingar um orkugjafa

ársskýrla Landsvirkjunar 2016

rammaáætlun

Orkustofnun

National Energy Foundation 

Hmmm….Optimetron – Introducing the Future of Self-Sufficient Living…..

Verkefnavinna – hópavinna.

Virkjanir í Þjórsá og Tungnaá

Hver hópur tekur fyrir eina núverandi eða fyrirhugaða virkjun. 

Gera hugtakakort og skipta með sér verkum.

Gera grein fyrir hvar (kort), hvenær, hve stór, umhverfisþáttum o.s.frv.

Skila inn á flipgrid. 

Upplýsingar um aflstöðvar er að finna inn á vef Landsvirkjunar – skoða líka upplýsingar úr fréttum varðandi umhverfisþáttinn og t.d. heimasíðu náttúruverndarsinna

Landinn – umfjöllun um Búrfellsvirkjun 2

Nearpod – könnun úr líffræði og jarðfræði tengdri umfjöllun um Þjórsá.

Byrjum tímann á að skoða aðeins betur virkjanir í Þjórsá og Tungná.

Þá er orð af orði verkefnavinna.

• gagnvirkur lestur í hópum
• orðhlutaverkefni
• Þjórsár…..hvað

Gerum upp hikmyndirnar frá því fyrir páska og göngum frá kubbum og dóti.

Prófum Flipgrid-kynningar.

Náttúruvernd
Hvítbók um löggjöf til verndar náttúru Íslands

https://earthobservatory.nasa.gov/NaturalHazards/view.php?id=16520

Byrjum tímann á hraðlestrarnámskeiði.

Þá tekur við umfjöllun um Þjórsárver og sérstöðu þess.

Síðan skoðum við virkjanir á svæðinu og ræðum ýmis eðlisfræðihugtök.

Kíkjum á nokkrar glærur og fréttir  … m.a

Rammaáætlun

…nýir virkjanakostir

…Búðarhálsvirkjun

…þessa mynd

Og svo vef landsvirkjunar um virkjanir í Þjórsá.

Sjálfbær nýting auðlinda….

Virkjunarkostir….

Nearpod – kynning  FPSYN

Hvað hefur áhrif? Hver er sérstaðan?

Af hverju friðlýsingar?

og fleira sem við veltum upp…

2020 – vefur

Býflugur að hverfa?

Hægt að nota fyrri tímann til að klára stöðvavinnu gærdagsins og koma henni inn á bloggið.

Seinni tími verður helgaður UT og nú ætlum við að kíkja á Google Earth forritið (það sem er uppsett í tölvunum ekki veflægu útgáfuna) og skoða Ísland sérstaklega. Þeir sem hafa verið í valtímum og þekkja forritið vel aðstoða.

Hvernig væri að…..

• mæla vegalengd Þjórsár frá upptökum til ósa.
• skoða Kvísarveitu.
• kíkja á hvaða eldstöðvar eru merktar m.þ.a. nota þekjur.
• athuga fossana.
• skoða gróðurútbreiðslu t.d. í Þjórsárverum.

Nearpod-kynning þar sem fjallað verður um ýmislegt tengt vistfræði og skoðum Þjórsárver sérstklega.  Hugtök eins og:

• frumbjarga/ófrumbjarga
• fæðukeðjur, fæðuvefi
• frumframleiðendur, neytendur og sundrendur
• orkupíramíti
• jafnvægi í vistkerfi
• búsvæði
• rústamýri

Þjórsárver.

Pælum í sérstöðu hvers vistkerfis, líffræðilegri fjölbreytni og friðlýsingum.

Heimasíða Ramsarsamningsins.

Alþjóðlegur dagur votlendis

Viðey í Þjórsá

Býflugur að hverfa?

Smá ….. MENTI.COM – 909298

Ekki tími fyrir verkefnavinnu í dag en hægt er að skoða stöðvavinnu sem hefði verið á þriðjudag.